هەلومەرجى ناوچەکە و گوتارى بەناو ئۆپۆزسیۆن

بیروڕا
4 کاتژمێر لەمەوپێش

سەروتار

هەلومەرجى ناوچەکە و گوتارى بەناو ئۆپۆزسیۆن

لەم کاتەدا کە ناوچەى رۆژهەڵاتى ناوەڕاست لە بەردەم گەورەترین ئاڵنگارى جۆراوجۆردایە، دەوڵەتان و هێز و پارتە سیاسییەکانى هەر وڵاتێک بە یەکگرتوویی لایان بەلاى ئاسایشى نەتەوەیی وڵاتەکانیاندا کردووەتەوە، کاتى ئەوەیە هەمووان پرسیار لە پێویستیی گوتارێکى هاوبەشى نیشتیمانى بکەین نەک لە دژایەتى هەرێم بەتایبەت لە بەغداوە بەردەوام بین.

ئێستا کە لەهەرکات زیاتر ئەم بابەتە (ئاسایشى نەتەوەیی و پاراستنى قەوارە و وڵات) بووە بە ئەجێنداى هەموو لایەنەکان بە دەسەڵات و ئۆپۆزسیۆنەوە لە ناوچەکەدا، بەڵام بۆ بەدبەختى ئێمە لە کوردستان بەناو ئۆپۆزسیۆنێکمان هەیە تەنها لەکاتە هەستیارەکاندا بیرى دەکەوێتەوە دژایەتى حکومەت و دەسەڵات بکات و ئەمن و ئاسایشى ناوخۆیی و یەکڕیزیی کۆمەڵایەتى تێک بدات. زۆر بەسادەیی ئەگەر ئۆپۆزسیۆنێک لە نێوان بەغدا و هەولێردا لایەنى بەغدا هەڵبژێرێت، ئیتر چاوەڕێی چى لە ئەقڵیەتێکى سیاسى ئاوا دەکرێت کە لە کاتە هەستیارەکاندا بەخەم ئەمن و ئاسایشى کۆمەڵایەتی و یەکگرتوویی نیشتیمانییەوە بێت؟

ئۆپۆزسیۆنێکى نابەرپرسیار، تا ئاستى دەست و دەنگ تێکەڵکردن لەگەڵ دوژمنانى قەوارەکەمان، ئەوان مووچەمان دەبڕن و ئەمانیش لەبرى سەرکۆنەکردن، پاساوى بۆ دەهێننەوە و لە بەغدا لەبرى شەڕکردن، ملى رەزامەندى بۆ دەلەقێنن. ئۆپۆزسیۆنێکى بێ ئەجێندا کە خۆى هیچ بەرنامەیەکى نیە و تەنها و تەنها سوار شەپۆلى ناڕەزەیەتییەکان ببێت، بۆ لەدەستنەدانى لایکى فەیسبووک و دوو دەنگ لە هەڵبژاردندا رەچاوى هیچ بارودۆخێک ناکات، ئەم ئۆپۆزسیۆنە دەبێ دان بەوەدا بنێت خاڵییە لە هەر بەرنامە و ئەجێندایەکى نەتەوەیی و نیشتیمانى و لانى کەم عاقڵەکانیان دەبێت بەخۆداچوونەوە بکەن و ئێستا باشترین کاتە بۆ گۆڕینى ئەو گوتارە و دەستکارى کردنى.

ئەم ئۆپۆزسیۆنە ئێستا لە نوێترین داهێناندا دێت لەم کاتە ناسک و هەستیارەدا کە ناوچەکەى پێدا تێپەڕدەبێت، لەبرى هەوڵى یەکڕیزى و یەک دەنگى کەچى دەیەوێت کێشەیەکى وەک مووچە کە کێشەى هەمووانە و هەمووان دەیانەوێت چارەسەرى بکەن و حکومەتى هەرێم هیچ نەما نەیکات تا ئەم کێشەیە چارەسەر بکات لە گەڵ بەغدا تا کار گەیشتە هەڵوەشانەوەى دادگاى فیدراڵى، کەچى ئەوان دێن و لەبرى چارەسەر ئەم بابەتە دەقۆزنەوە و لەسەر سیاسەتى دژایەتى هەرێم بەردەوامن لەبرى ئەوەى لوولەى لێدوانەکانیان بە زمانى عەرەبى بکەنە بەغدا کە ئەوان نوێنەرى ئێمەن لەوێ و بەغدا لەبەردەم ئەواندا بەرپرسیارە کەچى زمانیان بەرامبەر هەرێم درێژە و لە ئاستى بەغدا کورت و شکاو.

لەم کاتەدا کە لە هەرکات زیاتر بۆى هەیە لە سنوورەکانەوە رووبەرووى هەڕەشەى جۆراوجۆر ببینەوە، هەر لە کەوتنە خوارەوەى مووشەک و درۆن تا ئەنجامدانى تەقینەوە تا بەزاندنى سنوور، بەناو و پاساوى جیاجیاوە ئەرکى ئۆپۆزسیۆن لەم کاتەدا پاراستنى یەکڕیزى نیشتمانیە نەک پەرتکردن و درز خستنە ناو یەکێتى کۆمەڵایەتى و سیاسیی خەڵک، بە لێدوانى نا بەرپرسیارانە و بۆ کێشەى شەخسی.

تۆ تەماشاکەن ئۆپۆزسیۆنى تورکیا لەگەڵ ئەوهەمو فشارەى پارتى دەسەڵاتدار لە تورکیا بەرامبەریان دەیکات کەچى لەم هەلومەرجەدا نایەن دۆخى وڵاتەکەیان تێکبدەن بەڵکو حزبێکى وەک جەهەپە کە گەورەترین سەرۆکشارەوانی سەر بە ئەو پارتە گیراوە دێت لەگەڵ ئاردۆغانى سەرۆککۆمارى تورکیا کۆدەبێتەوە، بۆ پاراستنى تورکیا لەهەر گۆڕانێکى هەلومەرج و هاوکێشەى سیاسیى لە ناوچەکەدا! تەنانەت هەدەپە کە چەندین سەرکردەى گیراوە چەند سەرۆک شارەوانى لابراوە باس لە ئاسایشى تورکیا دەکات لەم کاتەدا. بەمەرجێک هەمووشمان دەزانین دۆخى ئابوورى تورکیا لە چ سەختى و دژوارییەکدایە بەڵام هەمووان سیاسەتى ئارامى هەڵدەبژێرن لەبرى قۆستنەوەى دۆخەکە و نانەوەى پشێوى، چونکە دەزانن تورکیا لە قۆناغێکى هەستیاردایە بەرەچاوکردنى هەلومەرجى ناوچەکە جا ئەگەر ئەوە بۆ تورکیا یەکجار راستبێت، بۆ ئێمەى کورد دەیان جار راستە. یان ئۆپۆزسیۆنى ئێران کە چەندین ساڵە داواى روخانى رژێم دەکەن، کەچى لەگەڵ دروستبونى هەڕەشەى دەرەکى نەهاتوون هەلومەرجەکە بقۆزنەوە بەڵکو هەموو بوونەتە یەکڕیز و باس لە یەکێتى نیشتیمانى دەکەن!

بەڕاستى دەبێ پرسیار لەوە بکەین ئەم ئۆپۆزسیۆنەى لە کوردستانە لە چ ئاڵنگاریەکى نیشتیمانیدا لەپشت قەوارەکەى خۆى وەستاوە؟ لە راستیدا هەر خودى ئۆپۆزسیۆن دەبێت ئەم پرسیارە ویژدانیە لەخۆى بکات. بەداخەوە ئۆپۆزسیۆنی کوردستان کە لە هەموو ئۆپۆزسیۆنی جیهان مورتاحتر و تێروپڕتر و رێگەپێدراوترن لە هەموو ئەو کاتە هەستیارانەى رووبەرووى هەرێم بووەتەوە دژى سیاسەتى رەسمى لێدوانى داوە و یەکڕیزى نیشتیمانى تێکداوە و بەرپرسیارێتی نیشتیمانی هەڵنەگرتووە، لەبەردەم بچووکترین فشارى دەرەکیدا خێرا چۆکى داداوە. لەناوەوە دەستى کردووە بە بۆڵەبۆڵ و پاساو هێنانەوە بۆ نەیارەکانمان و ئەوانەى نایانەوێت هەرێم خاوەنى دەسەڵاتە دەستوورییەکانى ساڵى 2005 بێت و ئەم سەحى بۆ لێداون.

بەشێوەیەک بە خۆیان زانى بێت یا نا، تاى تەرازوى نەیارانى کوردستانیان قورستر کردووە، باشترین نموونەش بۆ ئەمە بابەتى موچەیە کە هەر لە بڕینى بودجە تا راگرتنى هەناردەى نەوت تا بڕینى خودى مووچە ئەم ئۆپۆزسیۆنە و نوێنەرەکانى لە بەغدا پشتیوانى سیاسەتەکانى بەغدایان کرد و پاساویان بۆ هێنایەوە. ئێستاش کە هەموان باش دەزانن بڕینى مووچەى خەڵکى کوردستان لەپاش بڕینى بودجە، فشارێکى روون و ئاشکراى سیاسى بەغدایە بەرامبەر هەرێم ئەمان لەبرى فشارکردن لە بەغدا کەچى دەبنە وتەبێژى ئەو سیاسەتانەى بەغدا دژ بە خەڵک و مووچەخۆرانى کوردستان پیادەى دەکات. پێمان وایە لەم کاتەدا کە هەلومەرجى ناوچەکە لە گۆڕان و کوڵاندایە پێویستە هەمووان بە وریاییەوە هەڵگرى گوتارێکى بەرپرسیارانەبن بەرامبەر دۆخەکە و چیتر پاساو بۆ فشار و سیاسەتەکانى بەغداو ئەملاولا نەهێننەوە. لە ئاستى گوتاردا یەکبوونێکى نیشتیمانى بەهێز نیشانى دەرەوە بدرێت چونکە ئەو یەکڕیزییە ئێستا لە هەموو کات پێویستترە.