پلانەکانی عێراق بۆ چۆڵکردنی کەمپی هۆڵ پێویستییەکی ئەمریکایە

ئاڤا نیوز

حکومەتی عێراق بە پەرۆشەوە کار بۆ کۆتاییهێنان بە یەکێک لە دۆسیە هەرە هەستیارەکانی وڵات دەکات؛ گەڕاندنەوەی هەزاران خێزانی عێراقی کە لە کەمپی هۆلی سووریا دەژین. ئەم هەوڵە، بەشێکە لە ستراتیژییەکی نیشتمانی فراوانتر، ئامانجی کەمکردنەوەی هەڕەشە ئەمنییەکان و یەکلاکردنەوەی دۆسیەی ئاوارەبوونە کە ماوەیەکی زۆرە کێشەی بۆ سەقامگیری وڵات دروست کردووە.

وێنە گەورەکە: کەمپی هۆل، گەورەترین کەمپی ژن و منداڵی خێزانەکانی داعشە لە ڕۆژئاوای کوردستان، بەگوێرەی نوێترین ئاماری ئیدارەی ڕۆژئاوای کوردستان، ئێستا زیاتر لە 34 هەزار کەسی تێدا ماوە، تائێستاش 20 هەزار عێراقی کەمپەکەیان جێهێشتووە و دەورووبەری شەش هەزار هاووڵاتی ئەو وڵاتەش لە کەمپەکەدا ماون.

شێوازی جێبەجێکردن: پلانەکە کە عێراق بە شێوەیەکی خێرا کاری لەسەر دەکات، بریتییە لە چۆڵکردنی کەمپی هۆل و گواستنەوەی ئاوارە عێراقییەکان بۆ کەمپی جدعە لە پارێزگای نەینەوا. لەوێ ژنان و منداڵان بە پرۆگرامەکانی شیاندنەوەی دەروونی-کۆمەڵایەتی و پەروەردەیی تێدەپەڕن، پێش ئەوەی ڕێگەیان پێبدرێت بگەڕێنەوە بۆ شار و گوندەکانی خۆیان. ئەم پرۆسەیە لە دوای ڕووخانی ڕژێمی سووریاوە دەستیپێکردووە، بەهۆی نیگەرانییە ئەمنییەکان لەسەر ناوچە سنوورییەکان و عێراق بە گشتی.

وادەی کۆتایی و هەوڵە نێودەوڵەتییەکان 

حکومەتی عێراق وادەیەکی دیاریکردووە بۆ کۆتاییهاتنی ئەم پرۆسەیە لە کۆتایی ئەمساڵ یان سەرەتای ساڵی داهاتوو، بە هەماهەنگی لەگەڵ وەزارەتی کۆچ و کۆچبەرانی عێراق، هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی، هێزەکانی سووریای دیموکرات (هەسەدە) و کۆمیسیۆنی باڵای کاروباری پەنابەران. دوایین کاروان کە ڕۆژی پێنجشەممەی ڕابردوو لە هۆلەوە بەرەو جدعە گەڕایەوە، 232 خێزان لە 850 کەس پێکهاتبوو.

هۆکارە زانراوەکان: هۆکارەکانی خێراکردنی ئەم پرۆسەیە چەند لایەنێکی هەیە.

یەکەم: حکومەتی ئێستای عێراق پابەندە بە کۆتاییهێنان بە ئاوارەبوون، چ لە ناوخۆ و چ لە دەرەوەی وڵات.

دووەم: وەستانی پشتیوانیی ئەمریکا بۆ کەمپەکانی ئاوارەکان کە لە سەردەمی دۆناڵد ترەمپەوە دەستیپێکرد، بووە هۆی تێکچوونی دۆخی مرۆیی لە کەمپی هۆل، ئەمەش پاڵنەرێکی بەهێز بوو بۆ عێراق کە هەوڵەکانی چڕ بکاتەوە. ئەم وازهێنانەی ئەمریکا لە کەمپەکە، وای لە عێراق کردووە خێراتر بێت لە گەڕاندنەوەی هاووڵاتیانی.

پلانەکانی داهاتوو

بەپێی سەرچاوەکان، پلانەکە کە ئەمریکییەکانیش هاوکارن تێیدا، بریتییە لە هەڵوەشاندنەوەی کەمپی هۆل دوای نەمانەوەی پێویستی پێی، بەتایبەتی دوای گەڕانەوەی خێزانە عێراقییەکان. حکومەتی سوودانی و دامەزراوە ئەمنییەکانی عێراق پشتگیری ئەم بژاردەیە دەکەن بۆ دڵنیابوون لە نەهێشتنی هەر هەڕەشەیەکی ئەمنی لە داهاتوودا.

پەرلەمانتار یاسر وەتوت دووپاتی کردەوە کە عێراق دەیەوێت کۆتایی بە دۆسیەی ئاوارەبوون بهێنێت و سەرنج بخاتە سەر نۆژەنکردنەوە و تێکەڵکردنەوەی ئاوارەکان لە کۆمەڵگەدا.

کۆنفرانسی نیویۆرک و هەوڵەکانی عێراق

بڕیارە 26ـی ئەم مانگە/ئەیلوول بە چاودێری عێراق و بەشداری بەرپرسانی باڵا و ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان کۆنفرانسێکی نێودەوڵەتی تایبەت بە چارەنووسی کەمپی هۆل لە نیویۆرک بەڕێوەبچێت.

لێدوانی فەرمی: عەلی عەباس جیهانگیر، وتەبێژی وەزارەتی کۆچ و کۆچبەرانی عێراق ڕایگەیاند، عێراق یەکەم وڵاتە کە توانیویەتی دۆسیەی گەڕاوەکان وردبین بکات و 18 کاروان لەوان لە سەنتەری هیوای شیاندنەوەی کۆمەڵایەتی لە جدعە نیشتەجێ بکات.

لەلایەکی دیکەوە: پێشتریش قاسم ئەعرەجی، ڕاوێژکاری ئاسایشی نیشتمانیی عێراق، دووپاتی کردبووەوە، حکومەتی وڵاتەکەی کار لەسەر "گەورەترین پرۆسەی تێکەڵکردنەوەی کۆمەڵایەتی" بۆ ئەو کەسانە دەکات کە لە کەمپی هۆلەوە دەگەڕێنەوە.

هەوڵەکانی عێراق بۆ داخستنی کەمپی هۆل ئاماژەیەکی گرنگە بۆ پابەندبوونی حکومەت بە ئاسایشی نیشتمانی و باشترکردنی ژیانی هاووڵاتیانی. سەرەڕای ئاستەنگەکان، بەردەوامی هەوڵەکان و هاوکاری نێودەوڵەتی دەتوانێت کۆتایی بەم دۆسیە هەستیارە بهێنێت و ئاسایش و سەقامگیری بۆ ناوچەکە بگەڕێنێتەوە.